جهت قبله

موضوع مهمی که در معماری و شهرسازی باید مورد توجه باشد رعایت جهت های مختلف است. این موضوع هم از نظر سلامت روحی و جسمی مهم بوده و هم از نظر شرعی!

بهره گیری از نور آفتاب در مناطق معتدل و یا پرهیز از تابش بیش از حد در مناطق گرمسیر، از گذشته در احداث ساختمان ها مورد توجه بوده است. از نظر شرعی حرمت قرارگرفتن جهت توالت به سمت قبله و یا استحباب رعایت جهت قبله برای امور روزمره اهمیت آگاهی از جهت یابی و قبله یابی را در معماری مشخص می کند.
نکته مهم در برخی محلات و شهرهای کشور از جمله قم، قرار گرفتن مجموعه ساختمان های آنها در جهت قبله است. برخی از این مناطق از جمله محله حضرت جواد الائمه علیه السلام در شهر قم، جهت قبله با وضع موجود حدود 10 درجه اختلاف به سمت چپ دارد.

سمت قبله در شهر قم از جنوب 19.1 درجه به سمت غرب انحراف دارد. در منطقه جوادالائمه علیه السلام، جهت ساختمان ها حدود 30 درجه از جنوب به سمت غرب قرار دارد.

روز تعیین قبله

همانطور که در خبرها آمده است، امروز 25 تیرماه، هنگام اذان ظهر شهر مکه، خورشید دقیقا بربالای کعبه معظمه قرار می گیرد.

اگر در این لحظه که به وقت ایران ساعت 13:57 دقیقه است؛ شاخصی عمود بر زمین در هر نقطه از ایران قرار داده شود؛ خــــلاف جـــهت ســـایه، جهـــت دقیـــق قبــــله است.

علت این امر که فقط دور روز در سال خورشید در این موقعیت قرار می گیرد؛ بازهم انحراف 23.5 درجه ای محور حرکت وضعی زمین است.

لازم به ذکر است روز 26تیر هم تقـــریبـــا همین قاعده حاکم است.